12 Eylül Anayasası’nın 1983 yılında yürürlüğe girmesinden bu yana 30 yıla yakın uzun bir zaman geçti. Temel yapısı itibariyle antidemokratik bir felsefeye dayalı bu anayasa birbirlerinden farklı tüm siyasi taraflarca yoğun eleştirilere maruz kaldı. 1980’lerden bu zamana değin bazı  maddeleri değiştirilmiş de olsa, 12 Eylül Anayasası artık hem ülke hem de dünya gerçekleri ile ve zamanın ruhu ile iyice bağdaşmaz hale gelmiştir. Bu şartlar altında, 26 maddelik kısmı anayasa değişiklik paketi iktidar partisi tarafından kamuoyuna ve siyasi partilere sunulduğu anda yine alışageldiğimiz klasik iktidar-muhalefet çekişmesine tanık olduk. Bu siyasi çekişmelere tanıklığımız şayet yapılacak olursa referandum gününe kadar da süreceğe benziyor.  Söz konusu bu paket; iktidar partisi ve mevcut pakete destek veren kesimlere göre ‘sivil bir anayasa’ ve ‘köklü bir demokratikleşme girişimi’, başta CHP ve MHP olmak üzere pakete kesin muhalefet eden kesimlere göre ise ‘iktidar partisinin yargıyı kuşatması/ele geçirmesi’, ve ‘aceleye getirilmiş uzlaşma içermeyen, samimi olmayan bir paket’ olarak değerlendirilmektedir. BDP’yi kenarda tutacak olursak, şayet referanduma gidilecek olursa ‘AK Parti ve diğer partiler’ arasında çetin bir siyasi mücadele yaşanacaktır. Aynı zamanda bu referandum başta AK Parti’nin olmak üzere diğer partilerin de siyasi geleceklerini büyük ölçüde belirleyecek bir sürecin başlangıcı olacaktır. Anayasa paketinin kamuoyuna açıklanmasını müteakip günde sıcağı sıcağına gerçekleştirilen bu araştırma, anayasa değişiklik paketinin içeriğini sorgulamaktan ziyade, halkın pakete genel olarak bakışını ve muhtemel referandumda takınacağı tutumu irdelemek amacıyla yapılmıştır. Anayasa Değişikliği Paketi Hakkında Genel Kanaat Araştırmaya katılanlara hükümetin hazırladığı anayasa değişiklik paketi hakkında genel olarak ne düşündükleri sorulduğunda; %44,7’si değişiklik paketini olumlu, %39,8’i ise olumsuz değerlendirmektedir. Paket hakkında herhangi bir görüş belirtmek istemeyenlerin oranı ise %15,5’tir. Katılımcıların 29 Mart seçimlerindeki siyasi parti tercihlerine göre değerlendirildiğinde ise; Ak Partililerin %68,3’ü, CHP’lilerin 14,4’ü, MHP’lilerin %32,5’i ve BDP’lilerin de %52,1’i anayasa değişikliği paketine genel olarak olumlu baktıkları anlaşılmaktadır. Katılımcıların cinsiyeti ve yaş dağılımları açısından değerlendirildiğinde ise erkekler kadın seçmenlere nazaran, gençler ise ileri yaş gruplarına nazaran anayasa değişikliği paketine daha yüksek oranlarda olumlu bakmaktadır.  Yüksek Yargının Anayasa Değişikliği Paketine Karşı Çıkışı Yargıtay, Danıştay ve HSYK gibi yüksek yargı makamlarının anayasa değişikliği paketine karşı çıkmasını katılımcıların %46,1’i haklı bulurken, %36,2’si haksız bulmaktadır. %17,6’lık bir kesim ise yüksek yargı organlarının karşıt tutumu hakkında fikir sahibi olmadıklarını bildirmiştir.  CHP’nin Anayasa Değişikliği Paketine Olan Tavrı Araştırmaya katılan seçmenler CHP’nin anayasa değişikliği paketini  reddedici tavrı hakkında %61 oranında yanlış bulmakta. Doğru bulanların oranı ise %29,2’dir. 29 Mart seçimlerinde oyunu CHP’ye verdiğini söyleyen seçmenlerin dahi yaklaşık üçte biri (%29,7) bu tavrı yanlış bulmaktadır.  MHP’nin Anayasa Değişikliği Paketine Olan Tavrı MHP’nin anayasa değişikliğinin bu mecliste değil bir sonraki seçilecek mecliste yapılması gerektiği şeklindeki görüşüne Araştırmaya katılan seçmenlerin yarıdan fazlası (%56,1) katılmazken, %36’sı katılmaktadır.  29 Mart seçimlerinde oyunu MHP’ye verdiğini söyleyen seçmenlerin dahi %36,9’u bu görüşe katılmamaktadır. CHP’lilerin %41,4’ü ve AKP’lilerin de %73,9’u MHP’nin bu görüşüne katılmamaktadır.    Anayasa Değişiklik Paketi Referanduma Giderse … Anayasa değişikliği paketi referanduma giderse halkın %48,1’i EVET oyu vereceğini, %38,2’si HAYIR oyu vereceğini belirtmektedir. %13,7 oranında bir seçmen kitlesi ise değişiklik paketi için referandum olursa henüz bir fikri olmadığını ifade etmiştir. 29 Mart seçimlerinde oy verilen siyasi parti tercihlerine göre bakıldığında; muhtemel bir referandumda anayasa değişiklik paketine AK Partililerin yaklaşık %71’i, CHP’lilerin %22’si ve MHP’lilerin de yaklaşık %39’u  ‘evet’ oyu vereceğini, buna karşılık Ak Parti’lilerin %19’u CHP’lilerin %66’si ve MHP’lilerin de %51’i pakete ‘hayır’ oyu vereceğini belirtmiştir. Araştırmanın diğer bulgularına göre; erkekler kadınlara göre, genç yaştakiler ileri yaştakilere göre, düşük eğitimliler yüksek eğitimlilere göre ve şehir merkezlerinde yaşayanlar kırsal bölgelerde yaşayanlara göre daha yüksek oranlarda pakete ‘evet’ oyu vereceklerini ifade etmişlerdir. Tasarının İçeriğine Göre mi Sempati Duyulan Partinin Tavrına Göre mi Oy Verirsiniz? Anayasa değişikliği referanduma giderse %55 civarında katılımcı tasarının içeriğine göre oyunu belirleyeceğini, %38 civarında bir katılımcı kitlesi ise oy verdiği veya sempati duyduğu partinin tavrına göre oyunu belirleyeceğini ifade etmiştir. AK Partililer daha çok partilerinin tavrına göre oy rengini belirleyeceğini, diğer tüm partililer ise daha çok tasarının içeriğine göre oylarını kullanacakların belirtmişlerdir. Güncel Seçim Yoklaması Bugün bir genel seçim olsa; toplam %20,6 kararsızlar, protesto oyları ve cevapsızlar dağıtılmadan Türkiye genelinde halkın %36,3’ünün Ak Parti'ye, %18,6’sının CHP’ye ve %12,3’ünün de MHP’ye oy vereceği tahmin edilmektedir. 29 Mart seçimleri temel alındığında bugün için oyunu en yüksek oranda muhafaza eden partiler BDP (%81,3) ve Ak Parti (%79,7) gözükmektedir. Diğer iki büyük muhalefet partisine bakıldığında ise CHP’nin son seçimde aldığı oyun %70,7’sini, MHP’nin de %65,6’sını muhafaza ettiği görülmektedir.